Redakcja: Janusz Słodczyk
Redaktor tematyczny: Mariusz Lamprecht, Edyta Szafranek
ISSN 2543-5302 (wersja online)
ISSN 2082-4793 (wersja papierowa)
Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego
Wprowadzenie (Mariusz Lamprecht, Edyta Szafranek)
Alina ŹRÓBEK-RÓŻAŃSKA, Ada WOLNY
Zatrzymać czy pozwolić? Nieoczywiste skutki suburbanizacji. Studium podolsztyńskich gmin wiejskich
Małgorzata DENIS
Tereny poprzemysłowe w dobie zrównoważonego rozwoju
Stanisław MORDWA
Obszary koncentracji bezrobocia w przestrzeni Łodzi
Tamara KRAWCHENKO, Jaromir HAINC
Dostosowanie polityki zachęt i zarządzanie kurczącymi się miastami: przykład Łodzi
Szymon OPANIA
Analiza funkcjonalna i kompozycyjna koncepcji rewitalizacji strefy nowego centrum Łodzi
Sylwia KRZYSZTOFIK, Magdalena ŚLEBOCKA, Aneta TYLMAN
Anna MAJEWSKA
Problemy reurbanizacji postindustrialnych dzielnic miast – przykład warszawskiego Kamionka
Łukasz DROZDA
Urbanistyka socmodernistyczna na przykładzie polskich blokowisk z lat 70. i 80. XX wieku
Dominika HOŁUJ
Socjalistyczne materialne dziedzictwo Nowej Huty jako lokalny zasób rozwojowy
Monika OLBEREK-ŻYŁA
Perspektywy rozwoju ośrodków miejskich konurbacji rybnickiej
Wojciech KOMAN
Suburbanizacja wewnętrzna Zabrza
| Tytuł j. polski | Zatrzymać czy pozwolić? Nieoczywiste skutki suburbanizacji. Studium podolsztyńskich gmin wiejskich |
| Tytuł j. ang. | To stop or to permit? Unobvious effects of suburbanization. Studies of the rural communes in the vicinity of Olsztyn |
| Autor | Alina ŹRÓBEK-RÓŻAŃSKA, Ada WOLNY, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski |
| Słowa kluczowe j.pol | suburbanizacja, gminy wiejskie, problemy lokalne |
| Słowa kluczowe j.ang | suburbanization,urban sprawl, rural communes |
| Streszczenie j. polski | Suburbanizacja to proces wzbudzający wiele kontrowersji, a autorzy opracowań często podkreślają jej negatywne konsekwencje. Celem niniejszego opracowania jest ukazanie jej nieoczywistych skutków przy uwzględnieniu badań lokalnych. Posłużono się m.in. metodą opisową, uzupełnioną obliczeniami, a także metodą estymacji jądrowej. Jak wynika z obserwacji, zabudowa podmiejska może być skoncentrowana przy istniejących urządzeniach infrastrukturalnych, a realizacja nowych inwestycji to proces wieloletni, nie powodujący zatem konieczności ponoszenia nakładów w krótkim czasie. Pozytywnym następstwem suburbanizacji może być natomiast wzrost wpływów budżetowych w gminach podmiejskich oraz przesuniecie ruchu na drogi o większej przepustowości. Ponadto korzyści odnoszą sami mieszkańcy w wyniku poprawy jakości przestrzeni mieszkalnej. |
| Streszczenie j. ang. | Suburbanization means a controversial process and many authors often underline its negative consequences. This paper is aimed at presenting its unobvious effects on the basis of local studies. The relevant analyses were conducted with the descriptive method, complemented with calculations and nuclear estimation. It was observed that suburban residential development can be concentrated along existing infrastructural facilities and the new investments are a long-term process, thus new settlements do not mean additional expenditures in a short term. However, a positive consequence of suburbanization is, among others, increasing financial incomes in the commune’s budget or shifting the traffic to roads with better capacity. There are also benefits for the inhabitants, such as improvement of the living space. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.01 |
| Str. | 9-23 |
| Tytuł j. polski | Tereny poprzemysłowe w dobie zrównoważonego rozwoju |
| Tytuł j. ang. | Former industrial areas in the era of sustainable development |
| Autor | Małgorzata DENIS, Politechnika Warszawska |
| Słowa kluczowe j.pol | teren poprzemysłowy, rozwój zrównoważony, rewitalizacja |
| Słowa kluczowe j.ang | former industrial areas, sustainable development, revitalization |
| Streszczenie j.polski | Od wielu lat tereny poprzemysłowe, zarówno w małych, jak i dużych miastach, cieszą się zainteresowaniem deweloperów, projektantów, naukowców i władz miejskich. Współpraca wszystkich tych branż może przynieść wymierne efekty projektowe. Należy pamiętać, iż wykorzystanie terenów zaniedbanych i zdewastowanych, które niejednokrotnie są usytuowane w centrach miast, jest zgodne ze współczesnymi trendami urbanistycznymi, jakimi są ekologia i rozwój zrównoważony miast. W artykule przedstawiono różne przykłady przeznaczenia terenów poprzemysłowych pod zabudowę mieszkaniowa i usługowa w Europie i w Polsce |
| Streszczenie j. ang. | Former industrial areas, both in small and large cities, have been of great interest to developers, designers, scientists and local authorities for many years. Cooperation between all these branches can bring measurable effects, regarding the number and quality of relevant projects. It is important to use all neglected and devastated areas often situated in the city centers, which can be compatible with modern urban trends, such as ecology and sustainable development of cities. This article will present various examples how to use post-industrial areas for residential and services buildings in Europe and Poland. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.02 |
| Str. | 25-37 |
| Tytuł j. polski | Obszary koncentracji bezrobocia w przestrzeni Łodzi |
| Tytuł j. ang. | The areas of concentration of unemployment in the space of Łódz |
| Autor | Stanisław Mordwa, Uniwersytet Łódzki |
| Słowa kluczowe j.pol | koncentracja przestrzenna, bezrobocie, hotspot, strefa wielkomiejska, Łódź |
| Słowa kluczowe j.ang | spatial concentration, unemployment, hotspot, metropolitan area, Łódź |
| Streszczenie j.polski | Współczesne miasto jest bardzo zróżnicowane społeczno – przestrzennie. Na podstawie badan wielu socjologów i geografów powszechnie znana jest teza o istnieniu silnych relacji miedzy bezrobociem i przestrzenia. Podstawowym pytaniem badawczym jest: w jaki sposób / za pomocą jakich narzędzi można skutecznie i obiektywnie zidentyfikować hotspoty bezrobocia w przestrzeni miasta? Obszarem badanym w poszukiwaniu hotspotów w Łodzi była Strefa Wielkomiejska. Jest to obszar stanowiący centrum miasta, który obejmuje swym zasięgiem zabudowę historyczną, stanowiącą obszar tożsamości miasta. W artykule dokonano przeglądu technik GIS, dzięki którym można dokonać wyróżnienia hotspotów. Okazało sie, że najlepiej dopasowane hotspoty uzyskano przy zastosowaniu grupowania hierarchicznego metoda najbliższego sąsiada oraz estymacji gęstości jądrowej. Zgodnie z oczekiwaniami najbardziej naznaczone bezrobociem okazało się ściśle centrum Łodzi. Ze wszystkich zidentyfikowanych w Strefie Wielkomiejskiej miejsc koncentracji najwięcej bezrobotnych mieszkało na obszarze hotspotu, którego centralne miejsce zajmuje ul. Wschodnia. |
| Streszczenie j. ang. | The modern city is greatly socio-spatially diverse. On the basis of accomplishments of many sociologists and geographers, it is a commonly known thesis that there exists a strong relationship between unemployment and space. The basic question of the research is: In what manner, or using what tools, can one effectively and objectively identify places of concentration (hotspots) of unemployment in city space? The part of Lódz studied in the study was the Metropolitan Area – the area which makes up the city centre and includes historical buildings that represent the city’s identity. In the article, a review of GIS techniques is made, thanks to which one can differentiate concentrations of unemployment. It turns out that the most accurate hotspots were obtained by employing the hierarchical grouping method with the nearest neighbour technique and the kernel density estimation. In accordance with the expectations, the very centre of Lódz turns out to be affected by unemployment the most. Of all the places of concentrated unemployment identified in the Metropolitan Area, the hotspot with the highest number of unemployed was found in the area along Wschodnia Street. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.03 |
| Str. | s. 39–50 |
| Tytuł j. polski | Dostosowanie polityki zachęt i zarządzanie kurczącymi sie miastami: przykład Łodzi |
| Tytuł j. ang. | Aligning policy incentives and establishing governance for “shrinking” cities: a profile of Łódz, Poland |
| Autor | Tamara KRAWCHENKO, OECD, Jaromir HAINC, Prague Institute of Planning and Development |
| Słowa kluczowe j.pol | miasta kurczące się, Łódź, użytkowanie terenu, planowanie miast, eksurbanizacja |
| Słowa kluczowe j.ang | Lódz, “shrinkage” of cities, spatial planning, metropolitan governance, central government policy, sustainable development |
| Streszczenie j.polski | Dlaczego miasta sie kurczą i jakie w tym kontekście działania należy podjąć? W prezentowanym artykule podjęta zostaje problematyka kurczenia sie miast ze szczególnym uwzględnieniem implikacji dla planowania przestrzennego i użytkowania ziemi w Łodzi. Rozważania skoncentrowane zostały na strukturach instytucjonalnych, które wymuszają i kształtują działania polityczne odpowiadające na proces kurczenia się miast. Przedstawiono także analizę porównawczą tego zjawiska w obszarach metropolitalnych krajów OECD. Choć Łódź rozpoczęła strategie inwestowania i odnowy miejskiej w celu ograniczenia trendu depopulacji, brak zarządzania metropolitalnego oraz sprzyjanie procesom niekontrolowanego rozwoju przestrzennego zagraża rentowności podatkowej oraz zrównoważonemu rozwojowi obszaru metropolitalnego w sferze zarówno gospodarczej, społecznej, jak i środowiskowej. Kluczową rolę w tworzeniu pozytywnych bodźców, które ułatwia kurczącym sie miastom – takim jak Łódź, dostosować sie do zmieniających sie uwarunkowań rozwoju, pełnią władze szczebla centralnego. Władze miejskie mogą bowiem samodzielnie nie poradzić sobie z tym problemem. Celem artykułu jest przybliżenie procesów prowadzących do kurczenia sie populacji Łodzi oraz przedstawienie zaleceń, które w postaci odpowiednich działań instytucjonalnych i zachęt politycznych mogą przeciwdziałać wspomnianym procesom. |
| Streszczenie j. ang. | Why do cities shrink and what should be done about it? This paper explores this issue with a particular focus on the implications for spatial planning and land use in the city of Łódz, Poland. It focuses on the institutional structures which constrain and shape policy responses to urban shrinkage and offers comparative analysis of this phenomenon in metropolitan areas of the OECD. While Łódz has embarked on a strategy of investment and urban renewal in order to reduce the trend of population decline, a lack of metropolitan governance together with incentives for sprawl and peri-urbanisation threaten the fiscal viability, and economic, social and environmental sustainability of the metropolitan area. The national government has a critical role to play in creating the right incentives for shrinking cities like Łódz to be able to successfully adapt to its changing dynamics. The city cannot tackle this alone. The objective of this paper is to unpack the processes that are driving population shrinkage in Łódz and to recommend institutional responses and policy incentives to manage these processes. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.04 |
| Str. | 51-64 |
| Tytuł j. polski | Analiza funkcjonalna i kompozycyjna koncepcji rewitalizacji strefy nowego centrum Łodzi |
| Tytuł j. ang. | A functional and compositional analysis of the concept of revitalisation of the new center zone in Łódz |
| Autor | Szymon OPANIA, Politechnika Śląska, |
| Słowa kluczowe j.pol | przekształcenia struktur miejskich, kompozycja urbanistyczna, rewitalizacja |
| Słowa kluczowe j.ang | transformation of urban structures, urban composition, revitalization |
| Streszczenie j.polski | Analizując współczesne tendencje przekształceń miast, można zauważyć wyróżniające się dwie grupy projektów. Jedna z nich opiera się na realizowaniu postulatów zrównoważonego rozwoju w budowie miast, stawiając sobie za cel istotne dla miasta priorytety, natomiast druga zakłada realizacje dużych zadań infrastrukturalnych, polepszających funkcjonowanie wybranych obszarów miast. Wielość tych koncepcji powoduje, ze Philip Jodido postrzega lata 90. ubiegłego wieku właśnie przez pryzmat rozwoju komunikacji i systemów komunikacji, które stały się istotnym czynnikiem rozwoju, wspieranym przez administracje rządowe i samorządowe w większości państw europejskich. Konsekwencją tego był wzrost znaczenia i jakości projektów urbanistyczno-architektonicznych dotyczących tej kategorii. W tej drugiej grupie obok projektu Euralille, autorstwa Rema Koolhaasa, łączącego Paryż i Londyn trasą TGV, można wymienić koncepcje Nowego Centrum Łodzi realizowana w okolicach dworca kolejowego Łódź Fabryczna oraz Elektrociepłowni I jako centrum przesiadkowe i kulturalne miasta. Celem artykułu jest analiza funkcji oraz kompozycji koncepcji rewitalizacji tego obszaru, począwszy od masterplanu Roba Kriera z 2007 r. po projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla tej części miasta Lodzi opracowany przez Miejska Pracownie Urbanistyczna z Łodzi z roku 2014. |
| Streszczenie j. ang. | Analyzing contemporary tendencies of cities transformations, it is possible to notice two groups of projects standing out: one of them is based on carrying out demands of the sustainable development of cities under construction, setting their priorities as an important goal, whereas the other one assumes the accomplishment of great infrastructural tasks which are designed to improve functioning of chosen areas of cities. The multitude of these concepts caused Philip Jodido to perceive the 1990s through the prism of development of transport and communication systems, which became a significant factor in the development at all, supported by administrations of central and local governments of most European countries. As a consequence, there was a growth in the importance and quality of urban-architectural projects concerning this category. In the second group, beside Rem Koolhaas’s Euralille project, linking Paris and London with TGV route, it is possible to mention the concept of Lódz’s New Centre, carried out in the environs of Lódz Fabryczna railway station and Elektrocieplownia I, as a transfer point and a cultural centre of the city. The main purpose of the article is to analyze the functional and compositional solutions used in revitalization of this area, starting with Rob Krier’s masterplan of 2007 and ending with the zoning project drawn up for this part of Lódz by the Municipal Urban Planning Studio of Lódz in 2014. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.05 |
| Str. | 65 – 82 |
| Tytuł j. polski | Rewitalizacja jako proces odbudowujący tożsamość miejsca poprzez ochronę dziedzictwa kulturowego – studium przypadku miasta Łodzi |
| Tytuł j. ang. | Revitalisation as a process of restoring the identity of a place through protection of its cultural heritage – a case study of the city of Łódz |
| Autor | Sylwia KRZYSZTOFIK, Politechnika Łódzka, Magdalena ŚLEBOCKA Uniwersytet Łódzki, Aneta TYLMAN, Uniwersytet Łódzki, |
| Słowa kluczowe j. pol | rewitalizacja obszarowa, dziedzictwo kulturowe, ochrona zabytków, Łódź |
| Słowa kluczowe j. ang | revitalization of urban areas, cultural heritage, protection of monuments, Łódź |
| Streszczenie j. polski | Obiekty dziedzictwa kulturowego skoncentrowane są najczęściej w centrach miast i stanowią tożsamość miejsca. Rewitalizacja obszarowa centrum Łodzi jest jednym z głównych kierunków działań podejmowanych przez władze miejskie. Potencjał tkwiący w dziedzictwie kulturowym powinien być łączony z celem rewitalizacji, którym jest trwałe ożywienie spoleczno-gospodarcze rewitalizowanego obszaru. Ożywienie terenów zdegradowanych powinno uwzględniać działania przestrzenne, społeczne i gospodarcze. Zabytkowa tkanka miasta, która buduje jego tożsamość, stanowi składową rewitalizacji i może tworzyć markę miejsca. To właśnie ochrona dziedzictwa kulturowego w centrach miast, poprzez budowę tożsamości miasta miejsca i ludzi, może przyczynić się do wzrostu zaangażowania kapitału społecznego, sukcesu rewitalizacji i dalszego rozwoju miasta jako całości. Celem niniejszego opracowania jest analiza miejsca i znaczenia ochrony dziedzictwa kulturowego w gminnym programie rewitalizacji przyjętym dla miasta Łodzi. |
| Streszczenie j. ang. | Revitalization is currently one of the most important processes and urban policies that are carried out in Łódz. This is not only because of social or economic nature of revitalization, which today is placed above strictly repair aspect of this process. The article, based on an analysis of literature, municipal documents and financial data indicates that revitalization remains in Łódz one of the most important processes and urban policies due to its concentration in the center of the city, where the most objects of material cultural heritage are located. Objects of material cultural heritage located in the center contribute to the reconstruction of the identity of places and people and may result in the development of the city as a whole. The restoration of material cultural heritage could be therefore considered to be an essential part of the revitalization process.
The purpose of this article is to analyze the place and importance of protection of the cultural heritage in the municipal revitalization program adopted for the city of Lódz in the context of other documents of urban policy in this regard. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.06 |
| Str. | 83 – 93 |
| Tytuł j. polski | Problemy reurbanizacji postindustrialnych dzielnic miast – przykład warszawskiego Kamionka |
| Tytuł j. ang. | Re-urbanization problems of post-industrial districts of cities – a case study of Warsaw’s Kamionek |
| Autor | Anna MAJEWSKA, Politechnika Warszawska |
| Słowa kluczowe j.pol | Zmiany technologiczne w produkcji przemysłowej, jakie można było zaobserwować już od lat 80. XX w., spowodowały konieczność restrukturyzacji dawnych terenów przemysłowych. Obszary te, choć zdegradowane przestrzennie, są często atrakcyjnie położone względem pozostałej części miasta. W wyniku odzyskiwania miejskich terenów poprzemysłowych chronimy przestrzeń dotąd niezabudowana, co jest zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju. Udana reurbanizacja musi łączyć działania interdyscyplinarne – od reaktywacji zdegradowanych gleb poprzez ochronę wartości kulturowych postindustrialnego dziedzictwa do tworzenia nowych zespołów mieszkalno-usługowych i atrakcyjnych przestrzeni publicznych. Jednym z takich obszarów jest warszawski Kamionek. Brak uchwalonego planu miejscowego umożliwia jego chaotyczna zabudowę. Następuje proces gentryfikacji dzielnicy i zagubienie lokalnej tożsamości. |
| Słowa kluczowe j.ang | Technological changes in the industrial production, which can be observed since the 1980s, have brought a necessity of restructuring former industrial areas. These areas, although spatially degraded, are very often attractively located in comparison with the rest of the city. As a result of reclaiming former industrial areas we protect space which has not been built-up so far, which is in agreement with the principles of sustainable development. A successful re-urbanization process has to combine interdisciplinary operations from degraded soils reactivation through protection of the cultural values of the post-industrial legacy to create new residential-services groups and interesting public spaces. One of such areas is Kamionek – a selfgoverning district of Warsaw. The lack of adopted local plan causes its chaotic development. The process of district gentrification and a loss of its local identity have been under way. |
| Streszczenie j. polski | Kamionek, reurbanizacja, rewitalizacja, krajobraz kulturowy |
| Streszczenie j. ang. | Kamionek, re-urbanization, revitalization, cultural landscape |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.07 |
| Str. | 95-112 |
| Tytuł j. polski | Urbanistyka socmodernistyczna na przykładzie polskich blokowisk z lat 70. I 80. XX wieku |
| Tytuł j. ang. | The urbanism of socialist modernism – a case study of polish block housing estates of the 1970’s and the 1980’s |
| Autor | Łukasz DROZDA, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie |
| Słowa kluczowe j. pol | mieszkalnictwo, osiedle, modernizm, socmodernizm, budownictwo przemysłowe |
| Słowa kluczowe j. ang | housing, housing estate, modernism, cold war modersnim, industrial building |
| Streszczenie j. polski | Rok 1972 wyznaczył cezurę w historii architektury, przez wyburzenie osiedla Pruitt Igoe, stanowiąc symboliczny początek końca modernizmu. Równolegle w Polsce oddano do użytku osiedle Za Żelazną Bramą stanowiące modelowy przykład socmodernizmu, a działalność na masową skalę rozpoczynał przemysł budowlany i jego „fabryki domów”. Urbanistyka lat 70. i 80. XX w., do dzisiaj budząca emocje ze względu na niedoskonałości funkcjonalne i estetyczne, stała się przedmiotem fascynacji rozbudzonej publikacjami F. Springera, a zarazem obiektem refleksji krytycznej na bazie późnych przekładów J. Jacobs i R. Venturiego. Artykuł analizuje dzisiejsze oblicze blokowisk pod kątem ich oceny społecznej, technicznej i funkcjonalnej w odniesieniu do współczesnych teorii urbanistycznych, kreśląc perspektywy rozwoju, możliwego „powrotu bloków” i budownictwa prefabrykowanego. |
| Streszczenie j. ang. | The year 1972 was a turning point in the history of architecture because of the demolition of the Pruitt-Igoe housing estate and thus became the symbolic beginning of the end of modernism. At the same time, in Poland, the housing estate called “Za Zelazna Brama” (Behind the Iron Gate) was put in use and became the model example of the socialist modernism and the construction industry and its “housing factories” began their activities on a mass scale. The urbanism of the 1970s and the 1980s, still controversial today because of its functional and aesthetical limitations, recently became an object of fascination reawakened by F. Springer’s books and – on the other hand – an object of critical reflection based on late Polish translations of J. Jacobs and R. Venturi works. The paper analyzes current landscape of block housing estates in terms of their social, technical and functional evaluation in relation to contemporary urban theories, showing some developmental prospects and possible “return of the blocks of flats” and the prefabricated construction industry. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.08 |
| Str. | 113 – 124 |
| Tytuł j. polski | Socjalistyczne materialne dziedzictwo Nowej Huty jako lokalny zasób rozwojowy |
| Tytuł j. ang. | The socialist tangible heritage of Nowa Huta as the local economic asset |
| Autor | Dominika HOŁUJ, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie |
| Słowa kluczowe j. pol | dziedzictwo kulturowe, Nowa Huta, Kraków, miasto socjalistyczne, gospodarka lokalna |
| Słowa kluczowe j. ang | cultural heritage, Nowa Huta, Krakow, socialist town, local economy |
| Streszczenie j. polski | W artykule analizowany jest proces interpretacji wartości kulturowych i ekonomicznych materialnego dziedzictwa socjalizmu w Nowej Hucie – dawnym mieście, dzisiejszej dzielnicy Krakowa. Autor zakreśla zakres zainteresowania podmiotów zarówno publicznych, jak i komercyjnych tworzeniem produktów i usług dziedzictwa wykorzystujących ten zasób. Na podstawie ustalonych faktów można uznać, że dziedzictwo socjalistyczne Nowej Huty ma szanse stać się jednym z elementów jej nowej struktury gospodarczej, po transformacji gospodarki. Proces tworzenia produktów dziedzictwa musi odbywać się jednak w sposób długookresowo zrównoważony, z poszanowaniem walorów tego dziedzictwa oraz pamięci o wydarzeniach, które stanowią jego część. |
| Streszczenie j. ang. | The article analyses the process of interpreting the cultural and economic values of the socialist tangible heritage of Nowa Huta – a former town, today a district of Krakow. The objective of the article is to define the scope of interest of both public and commercial entities in the creation of products and services which are related to the place’s heritage and which make use of this resource. Another goal is to indicate the forms and scope of use of Nowa Huta heritage resources. On the basis of the determined facts, it can be stated that the socialist heritage of Nowa Huta may become one of the elements of its new economic structure, which has emerged as a result of the economic transition after the fall of socialism. However, the process of creating heritage products must be sustainable in the long run and must be conducted while suitably interpreting the qualities of the heritage, respecting it and commemorating events included in it. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.09 |
| Str. | 125 – 139 |
| Tytuł j. polski | Perspektywy rozwoju ośrodków miejskich konurbacji rybnickiej |
| Tytuł j. ang. | Perspectives of urban development in the Rybnik conurbation |
| Autor | Monika OLBEREK-ŻYŁA, Uniwersytet Śląski |
| Słowa kluczowe j.pol | perspektywy rozwoju, konurbacja rybnicka |
| Słowa kluczowe j.ang | perspectives of urban development, the Rybnik conurbation |
| Streszczenie j.polski | Miasta konurbacji rybnickiej identyfikowane były jako ważne ośrodki wzrostu społeczno-gospodarczego. Odkrycie węgla kamiennego w latach 50. XX w. spowodowało gwałtowną industrializację, urbanizację i w konsekwencji monofunkcyjny rozwój obszaru. Współcześnie obserwuje się pewną dualność uwarunkowań demograficzno-społecznych i gospodarczych. Miasta stoją w obliczu wyzwań spowodowanych zmniejszaniem się liczby ludności, będącym wynikiem silnego odpływu migracyjnego. Z drugiej strony sytuacja ekonomiczna jest relatywnie korzystna, co sprzyja modernizacji gospodarczej obszaru. Górnictwo węglowe powoli traci swoją dominującą rolę i następuje dywersyfikacja gospodarki. W opracowaniu wskazano perspektywy rozwoju ośrodków miejskich konurbacji rybnickiej na podstawie ich potencjałów określonych w dokumentach strategicznych miast. |
| Streszczenie j. ang. | The cities of the Rybnik conurbation used to be regarded as important centers of socio-economic growth. The discovery of coal in the 1950s lead to rapid industrialization, urbanization and, consequently, monofunctional development of the area. At present, a certain duality of demographic and social, as well as economic determinants is noticeable. The cities are facing challenges due to declining population, which is a result of strong migration outflow. On the other hand, the economic situation is relatively favorable, which is conducive to the economic modernization of the area. Coal mining is slowly losing its dominant role and is being followed by diversification of the economy. The study indicates perspectives for the development of urban centers in the Rybnik conurbation based on their potentials identified in strategic documents of the cities. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.10 |
| Str. | 141 – 150 |
| Tytuł j. polski | Suburbanizacja wewnętrzna Zabrza |
| Tytuł j. ang. | The internal suburbanisation of Zabrze |
| Autor | Wojciech KOMAN, Uniwersytet Śląski |
| Słowa kluczowe j.pol | suburbanizacja wewnętrzna, zabudowa jednorodzinna, Zabrze |
| Słowa kluczowe j.ang | suburbanizacja wewnętrzna, zabudowa jednorodzinna, Zabrze |
| Streszczenie j.polski | Proces suburbanizacji wewnętrznej polega na przemieszczaniu się ludności w poszukiwaniu dogodniejszych warunków mieszkaniowych. Migracje te mają charakter wewnętrzny, czyli następują w obrębie granic administracyjnych danego miasta. Miejscem docelowym są tereny wolne od jakiegokolwiek zainwestowania. Celem opracowania jest zidentyfikowanie procesu suburbanizacji wewnętrznej w Zabrzu. Rozpoznania procesu dokonano na podstawie nowo powstałej zabudowy mieszkaniowej tego miasta. Ewidentnym następstwem suburbanizacji wewnętrznej w Zabrzu jest tworzenie się nowej zabudowy jednorodzinnej. W analizowanym mieście widoczna jest jej koncentracja w trzech obszarach, zlokalizowanych bezpośrednio przy drogach komunikacyjnych umożliwiających szybkie przemieszczanie się do centrum miasta oraz do innych miast konurbacji katowickiej. W badanym okresie liczba wniosków o wydanie pozwolenia na budowę domu jednorodzinnego wzrastała rocznie o 10%. Oznacza to, iż przestrzeń Zabrza kształtowana jest przez proces suburbanizacji wewnętrznej. Co więcej, widoczna jest intensyfikacja tego procesu, czego dowodem jest rekordowy pod względem nowo powstałej zabudowy rok 2014. |
| Streszczenie j. ang. | The process of internal suburbanisation consists in the movement of population in search of more convenient housing conditions. These migrations have an internal character and occur within the administrative boundaries of a given city. The target destination are the areas free from any investments. The purpose of this article is to identify the process of internal suburbanisation in Zabrze. The diagnosis of the process was made on the basis of the newly-erected housing development in Zabrze. The evident consequence of the suburbanization process in Zabrze is the foundation of new single family housing districts. In the case of the analyzed city, their concentration is visible in three areas, located in the direct vicinity of the traffic communication roads, enabling quick travel to the city centre as well as to the other cities of the Katowice conurbation. During the reviewed period the number of applications submitted to obtain construction permits to erect detached houses was increasing by 10% annually. This means that the space of Zabrze is being shaped by the process of internal suburbanization. Moreover, an intensification of this process is visible, as evidenced by the year 2014 which proved record-breaking as regards the number of newly-erected houses. |
| DOI | 10.25167/sm2017.026.11 |
| Str. | 151 – 164 |