Redakcja: Janusz Słodczyk

Redaktor tematyczny: Magdalena Śliwa

 

ISSN 2543-5302 (wersja online)
ISSN 2082-4793 (wersja papierowa)

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego

 

 

 

 

Janusz Słodczyk, Magdalena Śliwa

Wstęp

 

Sylwia KACZMAREK
 Demolowanie jako radykalne narzędzie w procesie rewitalizacji

 

Jarosław KAZIMIERCZAK
„Zielona rewolucja”: demolowanie i rewitalizacja w kształtowaniu przestrzeni publicznej miast

 

Małgorzata CZORNIK
Twórcy miejskich dóbr wspólnych

 

Magdalena KALISIAK – MĘDELSKA
Logistyka a gospodarka odpadami w miastach

 

Kamila SIKORSKA-PODYMA
Rewitalizacja przestrzeni śródmiejskich współczesnych miast – wybrane przykłady z miasta Poznania

 

Piotr KOSMOWSKI
Rewitalizacja miejskich terenów pokolejowych. Przykład Lipska

 

Dominika HOLUJ
Podejście partycypacyjne w kształtowaniu przestrzeni centralnych miasta. Przykład osiedla domków fińskich w Warszawie

 

Sławomir PYTEL
The influence of migrations on the suburbs of large cities in Poland

 

Ryszard GROBELNY
Ekonomiczne przyczyny wstrzymania prac nad planami zagospodarowania przestrzennego (przypadek Poznania)

 

Tadeusz CIUPA, Roman SULIGOWSKI, Szymon CIUPA
Problematyka hydrologiczna w programie ochrony środowiska miasta Kielce

 

Bogusław HAJDA
Wpływ sportów miejskich na kształt przestrzeni publicznych

 

Katarzyna PRZYBYŁA
Przekształcenia funkcji turystycznej Jeleniej Góry i miast powiatu jeleniogórskiego

 

Agnieszka KONIOR
„Nowy duch” w Starym Porcie – rewitalizacja Starego Portu w Reykjaviku

 

 

Tytuł j. polski DEMOLOWANIE JAKO RADYKALNE NARZĘDZIE W PROCESIE REWITALIZACJI
Tytuł j. ang. DEMOLITION AS A RADICAL TOOL IN THE PROCESS OF URBAN REGENERATION
Autor Sylwia KACZMAREK
Słowa kluczowe j.pol rewitalizacja, demolowanie, Lyon La Duchère, zrównoważony rozwój miasta
Słowa kluczowe j.ang urban regeneration, demolition Lyon La Duchère, sustainable urban development
Streszczenie j. polski Rewitalizacja rozumiana jako sekwencja planowanych działań, jest procesem naprawczym zdegradowanych terenów miejskich, który odbywa się w wymiarach: przestrzennym, gospodarczym, społecznym i kulturowym. Celem procesu jest przywrócenie zdegradowanym obszarom ich wartości społecznej, tj. podniesienie jakości organizacji przestrzeni, zapewnienie właściwej struktury funkcji, poprawa warunków życia oraz stabilizowanie pozytywnych relacji pomiędzy różnymi grupami użytkowników. Obecnie w Europie planowane demolowanie polega na usunięciu zdegradowanej substancji materialnej i istniejących dysfunkcyjnych struktur społecznych. Na podstawie studium przypadku Lyon La Duchère, (Francja) przeanalizowano kwestię czy demolowanie może być traktowana jako uzasadnione narzędzie rewitalizacji miast, zwłaszcza w odniesieniu do społecznego wymiaru tego procesu.
Streszczenie j. ang. Revitalization as a sequence of planned actions is a recovery process of degraded urban areas, which takes place simultaneously in a spatial, economic, social and cultural dimension. The aim of the process is to restore the degraded areas of their social value, ie to improve the quality of spatial organization, to ensure a proper structure of functions, to improve living conditions, and to stabilize positive relationships among different user groups. At present, in Europe, the planned demolition is the removal of degraded material substance and existing dysfunctional social structures. Based on the case study of Lyon La Duchère, (France) the paper analyses whether demolition can be treated as a legitimate tool for urban regeneration, especially with regard to the social dimension of the process.
DOI 10.25167/sm2017.028.01
Str. 13
Tytuł j. polski „ZIELONA REWOLUCJA”: DEMOLOWANIE I REWITALIZACJA W KSZTAŁTOWANIU PRZESTRZENI PUBLICZNEJ MIAST
Tytuł j. ang. ”GREEN REVOLUTION”: DEMOLITION AND REVITALIZATION IN CREATION OF PUBLIC SPACE IN CITIES
Autor Jarosław KAZIMIERCZAK
Słowa kluczowe j.pol rewitalizacja, demolowanie, tereny dysfunkcyjne, zielona przestrzeń publiczna, dezintegracja i integracja miasta, zrównoważony rozwój
Słowa kluczowe j.ang revitalization, demolitions, dysfunctional urban areas, green public space, integration and disintegration in cities, sustainable development
Streszczenie j.polski Punktem wyjścia do rozważań podjętych w niniejszej pracy jest nakreślenie istoty dysfunkcyjności terenów miejskich, które stanowiąc bariery rozwojowe o zróżnicowanym charakterze mogą wymagać podjęcia radykalnych procesów naprawczych. Dysfunkcyjność terenów miejskich może się przejawiać w postaci stanu dezintegracji przestrzeni miejskiej. W celu weryfikacji tej tezy dokonano analizy wybranych projektów rewitalizacji terenów miejskich, które uwzględniały demolowanie elementów dezintegrujących w mieście i wprowadzenie na ich miejsce terenów zieleni jako przestrzeni publicznej. Na podstawie przeprowadzonych studiów stwierdzono, że tereny zieleni są istotną strukturą (re)integrującą współczesne miasta. Najwyższą podatność na tego typu projekty radykalnej rewitalizacji wykazują tereny komunikacyjne.
Streszczenie j. ang. The starting point for considerations presented in this paper is to outline the essence of dysfunctional urban areas as development barriers of various types that may need to be demolished as a part of revitalization process. Urban dysfunction can be manifested in the state of disintegration of urban space. In order to verify this thesis, there have been analyzed selected revitalization projects, which included demolitions of morphological elements disintegrating urban space and where green public space was implemented to (re)integrate the city. Based on the research results, it was found that green areas are important structure (re)integrating modern cities. Transportation used lands have the highest susceptibility to this type of radical revitalization projects.
DOI 10.25167/sm2017.028.02
Str. 23
Tytuł j. polski TWÓRCY MIEJSKICH DÓBR WSPÓLNYCH
Tytuł j. ang. THE MAKERS OF URBAN COMMON GOODS
Autor Małgorzata CZORNIK
Słowa kluczowe j.pol dobra wspólne, ekonomia dóbr wspólnych, użytkownicy miasta
Słowa kluczowe j.ang common goods, economy for the common good, city users
Streszczenie j.polski Tworzenie dóbr wspólnych jest przedmiotem działalności wielu grup użytkowników miasta. Ich wkład w budowaną w ten sposób atrakcyjność miejsca jest różny i zależy w dużym stopniu od indywidualnych skłonności do współpracy i integracji. Dobra wspólne są bowiem jednym z głównych rezultatów istnienia wspólnot, są przez nie wytwarzane. Bez inicjatyw społecznych zrzeszających osoby podzielające te same wartości, normy czy tożsamość nie można stworzyć podstawowych wyróżników tego rodzaju dóbr. Celem artykułu jest wskazanie różnych grup uczestników procesów tworzenia miejskich dóbr wspólnych oraz opisanie powiązań między nimi. Wśród wielu relacji jakie mogą łączyć użytkowników miasta i sprzyjać powstawaniu wspólnot, na szczególną uwagę zasługują zależności ekonomiczne. Zainteresowanym zależy na maksymalizowaniu korzyści z lokalizacji dobra tworzonego na obszarze miasta. Wśród nich jako rodzaj korzyści aglomeracji występuje skłonność do współpracy wspólnotowej, która wzrasta gdy motywowana jest szansą na uzyskanie szczególnego rodzaju dodatku, jakimi są korzyści kolektywne. W miastach można je pozyskać znacznie łatwiej niż w innych miejscach.
Streszczenie j. ang. The making of common goods are the subject of many group of city users activity. Their contribution in place attractivity, which is co-created by them, depend on individual tendencies to cooperation and integration. Common goods are one of the most important results of communities existence. They are produced by them, but can not be made without social initiatives, which are incorporated people concur the same ideas, norms or local identity. The main objective of the paper is point the different groups participants, which are involved in processes of making of urban common goods. It also describes many specific relations among them, fostered the formations of urban communities. The special place in this set of dependencies belong to economic relationships. City users are interested in maximization of benefits, which result of localization the goods in urban space. Among them, tendency to community cooperation, as type of economies of agglomeration, increases motivated by chance on achieve the special addition, which are collective benefits. They can be possible to gain in cities more easier then in another place.
DOI 10.25167/sm2017.028.03
Str. 17

 

Tytuł j. polski LOGISTYKA A GOSPODARKA ODPADAMI W MIASTACH
Tytuł j. ang. LOGISTICS WASTE MANAGEMENT IN THE CITIES
Autor Magdalena KALISIAK-MĘDELSKA
Słowa kluczowe j.pol logistyka, gospodarka odpadami, miasto
Słowa kluczowe j.ang logistics, waste management, city
Streszczenie j.polski Współczesne miasta w coraz większym stopniu stają się motorami rozwoju społeczno-gospodarczego. Coraz intensywniejsza działalność człowieka pobudza szereg nowych „aktywności” miasta w ramach realizowanych jego funkcji, co wielokrotnie rodzi szereg nowych problemów wymagających szybkich i kompleksowych rozwiązań gwarantujących sprawne funkcjonowanie miasta jako systemu. Jednym z takich istotnych obszarów problemowych jest gospodarka odpadami. Wzrost gospodarczy nie powinien się bowiem odbywać kosztem środowiska naturalnego, a niekontrolowany przyrost niewykorzystanych odpadów, pomimo szeregu uregulowań w zakresie postępowania z nimi, istotnie rzutuje na jakość życia w miastach. Celem artykułu jest wskazanie znaczenia logistyki w praktyce zarządzania przepływami odpadów w mieście.
Streszczenie j. ang. Contemporary cities are increasingly becoming the engines of socio-economic development. Increasing human activity stimulates a number of new „activities” of the city as part of its functions, which repeatedly Creates many new problems requiring fast and comprehensive solutions guaranteeing the smooth functioning of the city as a system. One of such important problem areas is waste management. Economic growth should not be at the expense of the environment, and the uncontrolled growth of unused waste, despite many regulations, has a significant impact on the quality of life in cities. The aim of this article is to examine logistics in the practice of managing waste flows in the city.
DOI 10.25167/sm2017.028.04
Str. 13
Tytuł j. polski REWITALIZACJA PRZESTRZENI ŚRÓDMIEJSKICH WSPÓŁCZESNYCH MIAST – WYBRANE PRZYKŁADY Z MIASTA POZNANIA
Tytuł j. ang. REVITALIZATION OF THE DOWNTOWN SPACES OF THE MODERN CITIES – SELECTED EXAMPLES FROM THE CITY OF POZNAŃ
Autor Kamila SIKORSKA-PODYMA
Słowa kluczowe j.pol rewitalizacja, śródmieście, aktywizacja społeczno-gospodarcza, przykłady wzorcowe, „miejskie ikony”
Słowa kluczowe j.ang revitalization, downtown, socio-economic activation, reference examples, “urban” icons
Streszczenie j.polski Głównym celem opracowania jest przedstawienie efektów wybranych poznańskich realizacji projektów rewitalizacyjnych w kontekście spełnienia określonych celów i kryteriów rewitalizacji oraz niektórych potrzeb i ograniczeń, a także krótkie podsumowanie aktualnego stanu wiedzy. W artykule podkreślono niektóre problemy, jakie towarzyszą przekształceniom obszarów śródmiejskich, w tym trudności w pogodzeniu odmiennych interesów różnych uczestników procesów rewitalizacji, jak również zmieniających się potrzeb użytkowników z różnymi ograniczeniami. Rozważania oparto na studiach wybranych przypadków z obszaru śródmieścia Poznania. Wybrano te realizacje, które są postrzegane jako swoiste miejskie „ikony” oraz które zostały uznane za realizacje wzorcowe. Na podstawie przeprowadzonych analiz sformułowano ogólne wnioski oraz uwagi, jakie powinny być uwzględniane w procesach rewitalizacyjnych.
Streszczenie j. ang. The main aim of the elaboration is to present the effects of selected Poznan revitalization projects in the context of fulfilling certain goals and criteria of revitalization and some needs and limitations, as well as brief summary of current knowledge. In the article, the author highlights some of the problems that are associated with the transformations of the downtown spaces, including difficulties in reconciling the different interests of the various participants of the revitalization process as well as the changing needs of users with various constraints. These reflections were based on the studies of the selected cases from the area of Poznan’s downtown. These realizations have been selected, which are perceived to be „urban” icons and have been identified as reference example. On the basis of the analyzes, general conclusions and remarks, which should be taken into account in the revitalization processes, were formulated.
DOI 10.25167/sm2017.028.05
Str. 15

 

Tytuł j. polski REWITALIZACJA MIEJSKICH TERENÓW POKOLEJOWYCH. PRZYKŁAD LIPSKA
Tytuł j. ang. REVITALIZATION OF THE POST-RAILWAY URBAN AREAS. THE CASE OF LEIPZIG
Autor Piotr KOSMOWSKI
Słowa kluczowe j. pol Leipzig Hauptbahnhof, tereny pokolejowe, demolowanie, rewitalizacja
Słowa kluczowe j. ang Leipzig Hauptbahnhof, post-railway areas, demolished, revitalization
Streszczenie j. polski Procesy rewitalizacji obejmują tereny o różnym wcześniejszym wykorzystaniu (m.in. komunikacyjne) oraz odmiennych lokalizacjach w strukturze miejskiej. Mają na celu ożywienie terenów zdegradowanych i przywrócenie ich do funkcjonowania poprzez programy obejmujące nie tylko sferę materialną. W wyniku przemian społecznych i gospodarczych władze Lipska (Niemcy) zostały na początku lat 90. XX w. postawione przed problemem depopulacji. Wśród przygotowanych projektów naprawczych znalazły się m.in. kwestie związane z rozpoznaniem terenów zdegradowanych i przeprowadzeniem procesu ich rewitalizacji. Celem podjętych dociekań była diagnoza skali oraz kierunków przekształceń przestrzennych i funkcjonalnych zachodzących na terenach pokolejowych sąsiadujących z dworcem głównym w Lipsku. Badania polegały na inwentaryzacji terenowej przeprowadzonej w 2016 r. oraz analizie dostępnych danych. Przeprowadzona analiza pozwoliła wskazać realizowane kierunki procesu rewitalizacji oraz zidentyfikować obszary podlegające degradacji a także określić ich wzajemne relacje funkcjonalno-przestrzenne.
Streszczenie j. ang. Revitalization processes include areas with different prior use (eg communication) and different locations in the urban structure. They aim to revive degraded areas and restore them to proper functioning through programs covering not only material but social spheres as well. In the early 1990’s as consequence of social and economic changes the local authorities in Leipzig authorities (Germany), faced severe problem of depopulation. Among the recovery projects prepared one can find several issues related to the identification of degraded areas and introducing there the revitalization process. The purpose of the study was to identify the scale and the types of spatial and functional transformations taking place in the degraded former railway areas surrounded the main railway station in Leipzig. The research was based on a detailed field inventory carried out in 2016 and an analysis of available data. The carried investigation allows to recognize and analyze the main streams of the revitalization process, and identify the areas being subject to degradation at the same time than define their mutual functional and spatial relations.
DOI 10.25167/sm2017.028.06
Str. 12
Tytuł j. polski PODEJŚCIE PARTYCYPACYJNE W KSZTAŁTOWANIU PRZESTRZENI CENTRALNYCH MIASTA. PRZYKŁAD OSIEDLA DOMKÓW FIŃSKICH W WARSZAWIE
Tytuł j. ang. PARTICIPATORY APPROACH IN SHAPING CITY’S CENTRAL SPACES. AN EXAMPLE OF A FINNISH HOUSES SETTLEMENT IN WARSAW
Autor Dominika HOŁUJ
Słowa kluczowe j.pol partycypacja społeczna, dziedzictwo kulturowe, przestrzeń publiczna, centrum miasta, Warszawa
Słowa kluczowe j.ang social participation, cultural heritage, public space, city centre, Warsaw
Streszczenie j. polski W artykule opisano przykład partycypacyjnego kształtowania centralnych przestrzeni dużego miasta, posiadających wysoką wartość ekonomiczną, ale także i kulturową. Zmiany funkcjonalno-przestrzenne obserwowane na osiedlu od 2010 r. realizowane są z zaangażowaniem i z inicjatywy społeczności mieszkańców i organizacji pozarządowych. Aktywności te stanowią interesujący w warunkach polskich przykład faktycznej partycypacji, wykraczającej poza obserwowane najczęściej fasadowe jej formy. Ze względu na historyczny charakter zabudowy, aktywności utrzymujące tkankę materialną osiedla stanowią ciekawy przykład kreatywnego ponownego użycia zasobu.
Streszczenie j. ang. The paper describes an example of participatory-driven creation of central area of a large city, area representing high economic and cultural values. The functional-spatial changes observed in the housing estate since 2010 are mainly carried out with the involvement of the community of inhabitants and non-governmental organizations. These activities constitute an interesting example of real participation in the Polish context, which goes beyond the most frequently observed facade forms. The activities that hold the material of the historic housing estate are an interesting example of creative reuse phenomenon.
DOI 10.25167/sm2017.028.07
Str. 20
Tytuł j. polski WPŁYW MIGRACJI NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ STREF PODMIEJSKICH DUŻYCH MIAST W POLSCE
Tytuł j. ang. THE INFLUENCE OF MIGRATIONS ON THE SUBURBS OF LARGE CITIES IN POLAND
Autor Sławomir PYTEL
Słowa kluczowe j. pol depopulacja, migracje, strefa podmiejska, suburbanizacja
Słowa kluczowe j. ang depopulation, migrations, suburbs, suburbanization
Streszczenie j. polski W artykule podjęto problem narastających procesów depopulacyjnych w dużych Polskich miastach jako skutek zmian demograficznych, ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk migracyjnych. Skoncentrowano się na przemieszczeniach z dużych miast, a za cel przyjęto ukazanie wpływu migracji na kształtowanie się strefy podmiejskiej. W artykule postawiono także pytanie badawcze, czy miasta depopulacyjne to zjawisko negatywne, czy neutralne, które zachodzi. Jak pokazują badania urbanizacja w Polsce mierzona udziałem ludności miejskiej, w ostatnich latach wykazuje spadek, a badacze tego zjawiska stwierdzają, że jest to wyraźny przejaw suburbanizacji terenów podmiejskich.
Streszczenie j. ang. The article discusses the problem of growing depopulation of large cities in Poland resulting from demographic changes, migrations in particular. The author focuses on the process of moving away from cities, and the main goal is to show the influence such migrations exert on Polish suburbs. In addition, the article elaborates on possible evaluations of the phenomenon of urban depopulation: Is it to be seen as something negative or neutral? Existing research shows that the urbanization of Poland (i.e. the percentage of Poles living in urban areas) has been decreasing in recent years. Researchers interested in this phenomenon conclude that it is a clear symptom of suburbanization.
DOI 10.25167/sm2017.028.08
Str. 26

 

Tytuł j. polski EKONOMICZNE PRZYCZYNY WSTRZYMANIA PRAC NAD PLANAMI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO (PRZYPADEK POZNANIA)
Tytuł j. ang. ECONOMIC REASONS FOR THE CESSATION OF WORK ON SPATIAL DEVELOPMENT PLANS (THE CASE OF POZNAŃ)
Autor Ryszard GROBELNY
Słowa kluczowe j. pol ład przestrzenny, planowanie przestrzenne, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, instrumenty ekonomiczno-finansowe gospodarki przestrzennej
Słowa kluczowe j. ang spatial order, physical planning, local spatial development plans, economic-financial instruments of spatial management
Streszczenie j. polski Zapewnienie ładu przestrzennego jest jednym z najważniejszych zadań gmin. Podstawowym instrumentem gospodarki przestrzennej, a zatem i zapewnienia ładu przestrzennego, jest planowanie przestrzenne. Szczególną rolę w tym zakresie odgrywają miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Niestety proces ich uchwalania przebiega zbyt wolno, o czym świadczy niewielkie pokrycie powierzchni kraju planami miejscowymi (28,6%). Jedną z możliwych przyczyn niewielkiego zainteresowania gmin uchwaleniem miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest nadmierne obciążenie budżetów gminnych wydatkami wywołanymi ich przyjmowaniem, przy stosunkowo niewielkich dochodach, które one generują. W opracowaniu przeanalizowano sytuację ekonomiczną, jaką wywołało uchwalenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w sektorze finansów gminnych (znaczny deficyt), a także wpływ poszczególnych wydatków i dochodów związanych z przyjęciem planów na tę sytuację. Szczegółowej ocenie poddano także cztery miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w Poznaniu, od uchwalenia których odstąpiono z przyczyn ekonomicznych. Brak instrumentów finansowych zapewniających równowagę ekonomiczną w procesie planowania przestrzennego jest jedną z przyczyn wstrzymywania prac planistycznych i tym samym, braku ładu przestrzennego w polskich gminach.
Streszczenie j. ang. Ensuring spatial order is one of the most important tasks of communes. The basic instrument of spatial management, and hence also of ensuring spatial order, is physical planning. A special role in this field is played by local spatial development plans. Unfortunately, the process of their preparation is too slow, as evidenced by the low coverage of Poland by local plans (28.6%). One of the possible reasons of the little interest of communes in preparing local spatial development plans is the excessive burdening of their budgets with expenses involved in this task while the incomes they generate are relatively low. In the paper an analysis is made of the economic situation caused in the sector of commune finances by the passing of local spatial development plans (a considerable deficit), and the effect of individual expenses and incomes associated with the adoption of plans for this situation. A detailed assessment is also made of four local spatial development plans in Poznań abandoned for economic reasons. The lack of financial instruments ensuring an economic equilibrium in the physical planning process is one of the reasons of the cessation of planning work, and hence also of the absence of spatial order in the Polish communes.
DOI 10.25167/sm2017.028.09
Str. 17

 

Tytuł j. polski PROBLEMATYKA HYDROLOGICZNA W PROGRAMIE OCHRONY ŚRODOWISKA MIASTA KIELCE
Tytuł j. ang. HYDROLOGICAL ISSUES IN THE KIELCE ENVIRONMENT PROTECTION PROGRAMME
Autor Tadeusz CIUPA, Roman SULIGOWSKI, Szymon CIUPA
Słowa kluczowe j.pol wody powierzchniowe i podziemne, obszar zurbanizowany, ochrona wód
Słowa kluczowe j.ang surface water and groundwater, urbanised area, water protection
Streszczenie j.polski W pracy przedstawiono zagadnienia hydrologiczne i hydrogeologiczne ujęte w aktualnym Programie Ochrony Środowiska miasta Kielce wraz z prognozą jego oddziaływania na środowisko. W Programie tym, opracowanym z wykorzystaniem wskaźników zrównoważonego rozwoju: presji, stanu oraz reakcji, dominują zadania związane ze środowiskiem wodnym. Przeprowadzona analiza wskazuje, że w Programie aż 57 z 229 zadań odnosi się do środowiska wód powierzchniowych i podziemnych oraz gospodarki wodnej. Wyodrębnione zadania, wchodzące w skład poszczególnych planów cząstkowych, zostały poddane ocenie w celu identyfikacji potencjalnych oddziaływań na komponenty środowiska. Realizacja zadań wpłynie znacząco pozytywnie na środowisko, a przede wszystkim na wody (82,5%) oraz powierzchnię ziemi i glebę (35,1%). Zaproponowane działania prewencyjne mogą mieć jednocześnie znaczący pozytywny i negatywny wpływ na bioróżnorodność, florę i faunę. W Programie określono trzy grupy zadań priorytetowych (A, B, C). wskazujących na ważność i pilność działań na rzecz ochrony wód i pozostałych komponentów środowiska oraz ograniczenia zagrożeń dla zdrowia mieszkańców miasta. Za najważniejsze i najpilniejsze zadania (priorytet A) uznano: zmniejszenie dużego obciążenia środowiska wodnego jeszcze niewystarczająco oczyszczonymi ściekami; ograniczenie wzrostu odpływu powierzchniowego; przeciwdziałanie degradacji wód podziemnych w obrębie GZWP; reaktywację systemu monitoringu środowiska wód powierzchniowych.
Streszczenie j. ang. The paper presents hydrological issues included in the current Environment Protection Programme of the Kielce city along with its environmental impact assessment. The tasks related to the aquatic environment prevail in this Programme which has been drawn with the use of the sustainable development indicators of pressure, state and response. The performed analysis has shown that among 229 tasks of the Programme, 57 are related to surface and underground water environment and water management. Separated tasks, included in individual partial plans, have also been assessed in order to estimate their potential impact on environmental components. Their implementation will significantly influence the state of city’s environment – primarily the water environment (82.5%) and also the soil and ground surface (35.1%). Preventive actions proposed in the Programme might have both positive and negative impact on fauna and flora biodiversity. There have been three priority task groups (A, B, C) identified in the Programme that point out to the importance and urgency of implementation of the tasks concerning water protection and other environmental components along with reduction of the risks to citizens’ health. The most important and urgent tasks (priority A) include: reducing the high burden caused to aquatic environment by insufficiently cleaned wastewater; reducing the surface runoff growth; preventing the degradation of water in the area of the main aquifer; reactivation of the surface water monitoring system.
DOI 10.25167/sm2017.028.10
Str. 17
Tytuł j. polski WPŁYW SPORTÓW MIEJSKICH NA KSZTAŁT PRZESTRZENI PUBLICZNYCH
Tytuł j. ang. THE IMPACT OF URBAN SPORTS ON PUBLIC URBAN SPACE
Autor Bogusław HAJDA
Słowa kluczowe j.pol sporty miejskie, przestrzenie publiczne, odnowa miast
Słowa kluczowe j.ang urban sports, public urban space, urban renewal
Streszczenie j.polski Celem artykułu jest przedstawienie wniosków z badań nad wybranymi polskimi przykładami, które wyróżnia szczególne rozwarcie pomiędzy zamysłem – projektem a faktycznym tj. obserwowanym sposobem użytkowania miejskiej przestrzeni. Temat badań dotyczy twórczego reinterpretowania funkcji miejskich przestrzeni i wykorzystywania ich w sposób nieoczywisty (alternatywny) w stosunku do ich podstawowych lub pierwotnych założeń. Celem pracy jest wykazanie, że alternatywne na pozór funkcje przestrzeni, zaistniałe zarówno spontanicznie jak i przewidziane w projektach, podnoszą ich atrakcyjność użytkową, wspomagają procesy integracji różnych grup użytkowników oraz podnoszą poziom bezpieczeństwa. Prowadzone przez studia przypadków badania maja charakter aplikacyjny i stanowią część cyklu prac badawczych.
Streszczenie j. ang. The aim of the article is to present conclusions of an empirical study on selected Polish examples, that highlights a particular gap between planning idea – the designed intention, and the reality of the observed urban space’ usage. The study focuses on the creative reinterpretation of existing urban spaces and the unobvious urban space’ usage (i.e. alternative to the predetermined), occurring spontaneously or intentionally. The article refers to a study, that is a part of research of an applicative nature. The aim of the research is to critically assess the assumption of urban sports positive impact on urban public spaces, mainly through analysing a set of chosen factors, e.g. the space’ attractiveness enhancement, support to the processes of integration and self-security estimation’ leverage of users, that belong to different social groups.
DOI 10.25167/sm2017.028.11
Str. 13
Tytuł j. polski PRZEKSZTAŁCENIA FUNKCJI TURYSTYCZNEJ JELENIEJ GÓRY I MIAST POWIATU JELENIOGÓRSKIEGO
Tytuł j. ang. TRANSFORMATIONS OF TOURIST FUNCTION OF JELENIA GÓRA AND THE CITIES IN JELENIA GÓRA COUNTY
Autor Katarzyna PRZYBYŁA
Słowa kluczowe j.pol miasta, funkcje turystyczne, baza ekonomiczna
Słowa kluczowe j.ang cities, tourist functions, economic base
Streszczenie j.polski Miasto Jelenia Góra oraz leżące w powiecie jeleniogórskim Szklarska Poręba, Karpacz, Kowary i Piechowice ulokowane są w atrakcyjnej turystycznie, południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego. W artykule dokonana została analiza przekształceń w strukturach funkcjonalnych tych miast, ze szczególnym uwzględnieniem zmian zachodzących w zakresie pełnionych przez nie funkcji turystycznych. Przeprowadzone zostały badania nad wielkością, strukturą i zmianami zatrudnienia. Badanie wykonane zostało na gruncie teorii bazy ekonomicznej, przy wykorzystaniu dwóch mierników – wskaźnika nadwyżki pracowników (WNP) i współczynnika specjalizacji Florence’a (WSF). Badanie może być przydatne w planowaniu rozwoju i w zarządzaniu miastem.
Streszczenie j. ang. Jelenia Góra city and the cities located in Jelenia Góra county Szklarska Poręba, Karpacz, Kowary and Piechowice are situated in an attractive, in terms of tourism, south-western part of Lower Silesia region. The article presents the analysis of transformations in functional structures of these cities, with particular emphasis on the changes occurring in the tourist functions they perform. The conducted research covered employment size, structure and changes. The research was carried out on the background of the theory of economic base using two indicators – surplus employee ratio (SER) and Florence’s coefficient of specialization (FCS). The study can be useful in development planning and in city management.
DOI 10.25167/sm2017.028.12
Str. 11
Tytuł j. polski „NOWY DUCH” W STARYM PORCIE – REWITALIZACJA STAREGO PORTU W REYKJAVIKU
Tytuł j. ang. NEW SPIRIT IN THE OLD HARBOR – THE REVITALIZATION PROCESS IN THE OLD HARBOR IN REYKJAVIK
Autor Agnieszka KONIOR
Słowa kluczowe j.pol dziedzictwo, rewitalizacja, Reykjavik, Stary Port
Słowa kluczowe j.ang heritage, Old Harbor, revitalization, Reykjavik
Streszczenie j.polski Artykuł dotyczy rewitalizacji Starego Portu w Reykjaviku, obszaru niezwykle ważnego dla mieszkańców Islandii, zarówno ze względów strategicznych, jak i z uwagi na ochronę dziedzictwa kulturowego kraju. Celem mniejszego artykułu, o charakterze studium przypadku, jest opis przebiegu procesu rewitalizacji – przekształcenia obszaru od przestrzeni poprzemysłowej, do tętniącego życiem miejsca o różnorodnych funkcjach, skierowanych zarówno do mieszkańców, jak i do turystów. Artykuł opiera się na analizie danych zastanych, wywiadach z właścicielami terenu i ekspertami z działających w porcie instytucji, oraz obserwacji bezpośredniej prowadzonej w Reykjaviku od maja do lipca 2014 r. W tekście starano się dowieść, że rewitalizacja Starego Portu w Reykjaviku może być uznana za dobry przykład działań, podejmowanych przez prywatnych inwestorów, dotyczących ożywienia obszaru postindustrialnego oraz połączenia nowych funkcji z zachowaniem przykładów świadczących o dawnym przeznaczeniu terenu.
Streszczenie j. ang. The article concerns the revitalization of the Old Harbor in Reykjavik, an area which is extremely important for all citizens of Iceland, for strategic reasons, but also taking into consideration protection of national heritage. The aim of the case study is to present the revitalization process which was carried out in the Old Harbor – from a postindustrial space to a vibrant area for tourists and citizens, with mixed-use of the space. The article is based on analysis of existing data, interviews with people involved in the revitalization process and direct observation conducted from May to July 2014 in Reykjavik. The article attempts to prove that the revitalization process of the Old Harbor in Reykjavik can be concerned as good example of activities taken by private investors to revitalize a postindustrial space, and connecting new functions with protection of examples indicating historical functions of the area.
DOI 10.25167/sm2017.028.13
Str. 17